Evrim Gökçe
Ve elimizdeki bu sorunları yavaşça yere bıraktıysak gönül rahatlığıyla söyleyelim; Calvino, hayal gücünü kutsal kitaplardan çıkarıp gerçekle temas ve sürtünme katsayısını arttıran adam olarak, çocuklarımızı hak etmektedir. Çocuklarımız da, bu “değişik” adamı…
Italo Calvino’yu bilen yetişkin okurlar O’nu şöyle tanımlayabilirler; “İnanılması güç şeylere sanki bizim sokakta, şehrin sevdiğimiz bir yakasında hep rast geldiğimiz şeylermişçesine inandıran, üstelik inandırma kaygısızlığıyla bunu kotaran kişiye Italo Calvino denir.”
Bu hafta çocuk kitaplığı sayfamızda, İkinci Dünya Savaşı yıllarında direniş saflarına katılan Calvino’nun, havalı ama cana yakın cümlelerini çocuklar için de kurduğu “Dere Tepe Ters” kitabını tanıtacağız.
Çocuklarla kitaplı ilişkiler kurmak isteyen yetişkinler, onlara bir Calvino kitabını armağan ederken şöyle bir durup düşünebilir; “Çocuğumun okuma alışkanlığına çok mu müdahale ediyorum, Calvino gibilerden sonra kimseleri beğenmeyen ‘bir burnu büyük’ okur mu yaratıyorum” tedirginliğine kapılabilirler. İşkillenmek, tedirginlik, istenmeyen durumlara mahal verme endişesi bizim işimiz evet, ama bu seferlik müsaadenizi isteyelim; kendinize izin, çocuğunuzun da Calvino’yla tanışmasına imkân verin.
‘Şehir, eski şehir değil’
“Dere Tepe Ters”; bir kral, kralın kızı Prenses Verbena, kötü kalpli Kraliçe Ferdibunda ve ormanın iyi niyetli bekçisi Mirtillo’nun köklerin, dalların, gökyüzünün ve yerin birbirine dolaştığı, karman çorman bir ormanda geçiyor.
Kralın uzaklara gidişinden, kötü Kraliçe Ferdibunda’nın yönetimi ele alışından beri içindeki tüm bitkilerin solduğu, yapraklarının dökülüp kuruyup öldüğü, “şehir, eski şehir değil” denen bir şehirde Calvino’nun düş rengi maviye boyanan bir yer canlanıyor gözünüzde.
Kitabımız, yetişkin okur için, “İstanbul eski İstanbul değil”, “ah nerede eski Ankara”, “buralar eskiden hep dutluktu” gibi biraz özlem, biraz tuhaflık ama çokça haklı bir politik konum barındıran anıştırmalara da vesile olabilir, anlarız.
Çocuklarımız içinse, Calvino’nun yazdığı ve Ceccoli’nin resimlediği uzayan köklerin, birleşen dalların, gökyüzünden aşağı tepe üstü sarkmışız izlenimi uyandıran bu büyük ağaçların yaz tatilinde görebileceği ormanlar düşlemesine vesile olduğunu umarız.
Mutlu sona mutsuz olan yetişkin okur
“Dere Tepe Ters”, klasik sayılabilecek bir mutlu sonla bitiyor. Zengin kızla fakir emektar delikanlının evliliği, kötü kraliçenin ve yaverlerinin tepelenmesi, iktidarın daha genç ellere devri çocukları sevindirmeye yeter mi bilmiyoruz.
Öte yandan Calvino gibi “değişik” bir adamın, mutlu sonu tariflerken evlilik kalıbına soktuğu gençler kimi yetişkinleri rahatsız bile edebilir. Sonuçta Calvino, “normal”i başka yerlere çekiştirerek yine “normalmiş gibi yapmakta” ehil bir yazardır ve beklenti ölçümüzü değiştirmektedir.
“Dere Tepe Ters” ise, bitirirken Calvino’nun beklenen “ölçüsüzlüğü” yapmaması, herkes gibi bitirmesi nedeniyle eleştirilebilir. Ama bırakalım buna -sonun iyiliğine- “rol model, cinsiyet rolleri” gibi kavramlara henüz vakıf olmamış, bir süre vakıf olmasa da olacak olan çocuklarımız karar versinler.
Ve elimizdeki bu sorunları yavaşça yere bıraktıysak gönül rahatlığıyla söyleyelim; Calvino, hayal gücünü kutsal kitaplardan çıkarıp gerçekle temas ve sürtünme katsayısını arttıran adam olarak, çocuklarımızı hak etmektedir. Çocuklarımız da, bu “değişik” adamı…
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder