Aydınlanma Yolunda Yoldaş Kitaplar

İlk Bilim Kütüphanem ( 11 Kitap)

İş Bankası Kültür Yay.

Kolektif

7 yaş ve üstü 

 Mehmet Özçataloğlu

 Gericilik dört yanı sarmışken ve çocukların zihinleri hurafelerle doldurulurken biz inatla bilim diyoruz. Evrim, dünya, uzay ve elbette gelişim diyoruz.

Dinselleştirilmeye çalışılan bir eğitim sisteminin içerisinde yuvarlanıp giderken, insan, çocuklar için neler yapılabilir, onlara ne okutulabilir diye düşünmeden edemiyor. 4+4+4 eğitim sistemi ile kapı ardına kadar açıldı. Bilimsellik, akılcılık ara ki bulasın. Çocuk gelinler, okulda olması gerekirken sanayide çürüyen bedenler… Yasaklanan kitaplar… Bunların hepsi bu ülkenin gerçeği… Ama biz çok karamsar olmayalım zira umudumuzu yitirdiğimiz anda mücadeleyi de kaybederiz.

Bu hafta tam da yaşadığımız karanlığa inat aydınlatıcı kitaplardan söz ederken, sayfamızı ise İş Bankası Kültür Yayınları’nın on bir kitaptan oluşan “İlk Bilim Kütüphanem” dizisine ayırdık.

İlk olarak Yıldızlar ve Gezegenlerden başlayalım.

Yıldızlar ve Gezegenler

Bu kitabı eline aldığında küçük eller, o yumuk yumuk gözlerinin kocaman açıldığını/açılacağını görür gibiyim. Daha giriş tümcelerinde öyle bilgiler veriyor ki… “En yakın yıldızın bile ışığının dört yılda dünyaya ulaştığını bununla birlikte ışık hızının saniyede 300.000 km. yol aldığını” öğrenen bir çocuk başka ne yapabilir ki! Yıldızların ışıklarını güneşten aldıkları yaygın fakat yanlış bir kanıymış. Çünkü kitaptan öğreniyoruz ki yıldızlar ışıklarını kendileri üretiyorlarmış.

Jüpiter’in tüm gezegenlerin toplamından büyük olduğu, Satürn’ün ise içine sığabileceği bir küvet bulunabilse su üstünde yüzebileceğini öğreniyoruz. Peki, Uranüs’ün dönme ekseninden dolayı 42 yıl boyunca bir kutbunun güneşe baktığını, 42 yıl boyunca da diğer kutbunun güneşe baktığını biliyor muydunuz? Oysa ne çok şey varmış gezegenler hakkında bilmediğimiz.

Geçelim diğer kitaba…

Gündelik Bilim

Önsözde bilimin dipsiz bir kuyu olduğu, sınırlarının olmadığı vurgulanmış. Her gün yeni bir buluş ve icat yapılmasına rağmen yanıtı aranan sorunun çok olduğunun altı çizilmiş.

Kitaptaki ilk başlık, “Atom.” Element nedir, bileşikler, moleküller, çocukların anlayabileceği şekilde tanımlanmış. Bunların yanında günlük yaşamlarında çocukların karşılaşabilecekleri, bilimsel tüm kavramlara yer verilmiş diyebiliriz. Kimyasal reaksiyonlar, metaller, kuvvet ve hareket, yerçekimi, ısı, ışık ve diğer bazı başlıklar çocukların aydınlanmasında çok fazla katkı sağlayacaktır. Saymış olduğum bilimsel kavramları böylesine keyifle okumamıştım daha önce.

Bir diğer kitap ‘Dünyamız’…

Dünyamız

Bu kitapta her bir anakara ayrı ayrı ele alınmış. Anakaralar üzerinde yaşamın başladığı tarihten insanların inanç şekillerine, sosyo-ekonomik durumlarından giyimlerine her türlü bilgi mevcut. Hatta anakaranın kuzey ve güneyinin ayrı kısımlar olarak ele alınması da çok iyi olmuş. Farklılıklar açık bir şekilde ortaya konulabilmiş.

Dünyanın genelinin ve anakaraların yüzölçümleri, nüfus bilgileri, en yüksek noktaları, en uzun nehirleri de unutulmamış. Böylelikle bir çocuk genel kültür açısından da yeterince doyuma ulaşmış olacaktır.

Giriş bölümünde “Dünyamız çok değişik insan topluluklarının yaşadığı bir yerdir. Kızılderili yerlilerden, trenlerle işe yetişmeye çalışan Japon işçilerine kadar toplumların çok değişik yaşam biçimleri vardır. Şimdi, dünyamızda bir yolculuğa çıkalım ve her kıtanın sakinlerini tanırken bir yandan da yaşadıkları ülke hakkında daha çok bilgi edinelim” diyerek çağrı yapılmış çocuklara. Gerisi çocuklara kalmış. Bir parkta kaydıraktan aşağı bırakır gibi bilginin içine bıraksınlar kendilerini.

Biz yerküre ziyaretimize başlayalım.

Gezegenimiz Yerküre

Yeryüzündeki insanların nasıl yaşadıklarını öğrendikten sonra nerede yaşadıklarını da bu kitaptan öğreniyoruz. Yerkürenin görünmeyen yüzü ile ilgili bilgi vererek çocukları davet eden kitap, tektonik levhalar, yanardağlar, depremler, kayaçlar, akarsular, mağaralar, buzullar, çöller, fırtınalar, bulutlar, su, mevsimler ve iklimler, küresel ısınma başlıkları ile çocukları aydınlatıyor, donatıyor. Bütün bu anlatılanların görsellikle beslenmesi de müthiş olmuş. Çocuklarda herhangi bir kafa karışıklığına neden olmuyor.

Peki, yaşam ortaklarımız…

Minik Canlılar

Yerkürenin sadece insanlara ait olmadığını da yine bu diziden öğrenecek çocuklarımız. İnsanların dışında doğanın içindeki canlıların sadece hayvan olarak sınıflandırılmaması gerektiğini de…

Minik Canlılar “İlk Bilim Kütüphanem” dizisinin ilgi çeken kitaplarından bir diğeri. Böceklerin dünyası ile ilgili bilgi vererek başlayan kitap böceğin tanımı ile devam ediyor. Bu kavramları çocukların kafasında oturttuktan sonra asıl soruya geliyoruz. “Böcekler bu kadar küçük ve savunmasız olmalarına rağmen nasıl hayatta kalabiliyorlar?” Bu sorunun yanıtı da bu kitapta. 

Sadece bu kadar değil tabi. Kın kanatlılar, arılar, karıncalar, kelebekler, sinekler, örümcek ve akrepler de bu kitapta. Çok merak edilen kelebeğin yaşamı da…

Bu küçük canlıların bir de büyükleri var!

Hayvanların Dünyası

Dünyanın sadece bize ait olmadığını söylemiştim az evvel. Yerküredeki yaşam ortaklarımızın iricelerinin dünyasına eğlenceli gezi de işte bu kitapta. Gidip de görme olanağımız olamasa da bu kitap hayvanları yaşam alanlarında görmemizi sağlıyor. Zaten kitapların bir görevi de yeni dünyaları önümüze açmak değil midir? Yağmur ormanları, bataklıklar, gökyüzü. Ve bu yaşam alanlarının sakinleri, tamamı bu kitapta. Yine muhteşem görseller eşliğinde.

Serinin diğer kitapları ise; Dinozorlar, Nasıl Çalışır, Yaşayan Dünya, Tarihe Yolculuk, Eski Çağlar.

Kitapların tamamı olabilecek en iyi şekilde görsel açıdan desteklenmiş. Çocuklar bilgi bombardımanında kalmalarına rağmen, hiç sıkılmadan keyifle okuyacaklardır bu kitapları. Hatta 7-12 yaş olarak sınıflandırılsalar da okul öncesi dönemdeki çocuklar da bu kitaplardan çok keyif alacaklardır. Ebeveynleri kitapları okurken, onlar resim şölenine dalacaklardır.

Karanlık bir dönemden geçerken, amacı farklı kitap okuma projeleri okullarımızda yaygınlaşırken, çocuklarımızın neler okuduklarını sıkı takip etmeliyiz. İş Kültür’ün “İlk Bilim Kütüphanem” dizisi ve benzer kitapların, çocuklarımıza, aydınlığa giden yolda yoldaş olması dileğiyle, iyi okumalar…