Bir küçük virgül hikâyesi

 

 Bastıbacak Virgül

Mehmet Güler

Nesin Yayınevi, 2013

9+yaş

Ezgi Karataş

 Anlatacağımız ufak tefek, eğri bacaklı bir oğlan çocuğunun Bastıbacak Virgül’ün hikâyesidir. Bakmayın boyunun küçüklüğüne atıldığı maceralar boyunu aşarken, yaptıkları yabancı basına bile konu oldu. 

 Fransız yazar Georges Perec ünlü romanı “Kayboluş”u, Fransızcada sıkça kullanılan bir harfi, e’yi hiç kullanmadan yazmıştı. Bu riskli karar, edebiyat dünyasında oldukça ses getirirken Türkçeye de çevirmenin itinalı çalışmasıyla ‘e’ harfi kullanılmadan çevrilmişti. Bunları bir çocuk kitabının tanıtımında neden anlatıyoruz, soranlar olacaktır elbet. Biraz Perec’i anmak biraz da Türkçe derslerinin en belalısı noktalama işaretlerinin ne menem şey olduğunu anlatmak için konuya bu harf meselesinden giriş yaptık.

Aslına esas derdimiz gönlümüzü kaptırdığımız okuma serüveninde aklımıza kazıdığımız cümleleri ilmik ilmik dokuyan harflerin ve noktalama işaretlerinin çocuklar tarafından da öneminin anlaşılmasıdır. Belki anlatacağımız romanı okuyacak küçükler bundan böyle Türkçe derslerini pür dikkat dinlerken, dahi anlamındaki de’nin ayrı yazılacağını bildiği kadar bir küçük virgülün bile anlam değiştirebileceğini de aklından çıkarmaz.

Bir virgül neden kaçar ki?

Bu hafta sizlerle tanıştıracağımız roman kahramanı bir noktalama işareti. Annesi nokta, babası ünlem, kız kardeşi ise noktalı virgül. Elbette kocaman noktalama ailesi bunlarla sınırlı değil ama bilin ki bizim virgül herkese bir miktar akraba. Anlatılan bir yaramaz oğlan çocuğunun bitmeye hazır bir romandan kaçmasının, dünya basınına haber olmasının, polisleri peşine takmasının ama en çok harf dolu dünyadan çıkıp dünyayla tanışmasının, gözü pek bir balonla maviliklerde yaptığı seyahatin, kuşlarla olan dostluğunun öyküsüdür. Ve yine anlatılan yazar Kavsi’nin sözcük sözcük ördüğü, düşlerle, imgelerle donattığı hikâyesinin bir anda virgülün kaçmasıyla tepe taklak olmasıdır. Bakmayın virgülün küçüklüğüne, o yarım solukluk durağın romandan kaçması sözcüklerin yerinin kaymasına sebep olduğu gibi, bu kaçış romanda küçük çaplı deprem hissi bile yarattı. Zira çıkan gürültüyle kendini romanın dışına atmaya kalkan sözcükler, cümleler bile görüldü. Kısaca virgülün kaçması koca romanın temellerini sarstı. Aslında bizim yaramazın da yapmaya çalıştığı tam da buydu. Yerini beğenmemiş ve yanlış yerlerde ömür tüketmektense yazar Kavsi’ye iyi bir ders vermek istemişti. Zira bilmez miydi yazar, bir virgül nelere kadir.

Aslında Kavsi usta bir yazardı, bizim eğri bacağı da doğru yerlere yerleştirmişti. Ama harfler dünyasından çıkmak, yazarın kurduğu dünyaları bizzat görmek bizim virgül için unutulmaz bir deneyim oldu. Zira bu kaçışta okullu çocuklarla tanıştı, salkımından kopan bir Moryanak balonla gökyüzünde süzüldü, engelli bir çocuğun odasına konuk oldu, aç bir zürafa tarafından yutuldu, polisler tarafından kovalandı. Bu arada yazar Kavsi neler mi yaptı, onu da küçük okuyuculara bırakalım.

Mehmet Güler’in yazdığı bu keyifli roman küçüklerin edebiyat dünyasına girmesi ve sözcüklerin büyülü dünyasıyla tanışması için iyi bir fırsat. Türkçe öğretmenleri ise gönül rahatlığı ile noktalama işaretleri öğretecekleri derse yardımcı kaynak olarak bu romanı okutabilir.