Barnaby’yi Yerde Zor Tutuyoruz!

Yanlışlıkla Dünyanın Öbür Ucuna Uçan Çocuk

Yazar : John Boyne

Çizimler : Oliver Jeffers

Çeviren : Arif Cem Ünver

TUDEM

Mart 2013 / 1. Basım

279 sayfa

HİLAL DÖNER

Brocket ailesinin de bir “aşırı ucu” var. Uçabilen bir ufaklık! Kendini tıpkı ailesi gibi sorunlar listesinin en başında gören bu ufaklığın bakış açısı farklılıklarını anlamlandırması, normalliği sorgulamaya başlaması ve nihayetinde uçabilmeyi farklı bir yeti olarak değerlenmesi sürecini görme fırsatı yakalıyoruz.

Barnaby, kendilerinden farklı olan insanlardan korkan ve hayatını “normal” olmaya adamış Brocket ailesinin üçüncü çocuğu olarak dünyaya gelir. Kahramanımız doğana kadar son derece normal bir yaşam süren ailenin hayatı bu doğum ile birdenbire değişir. İşin içinde bir gariplik vardır; kahramanımız Barnaby yer çekimine meydan okumakta ve sürekli uçmaktadır.

Uzun süre boyunca, bu “anormalliğin” geçmesini bekleyen anne ve baba hayal kırıklığına uğrar çünkü kahramanımız büyüse de uçmaya devam etmekte ve ayakları bir türlü yere basmamaktadır. Barnaby’nin “kusurlarına bir de aptallığı ve cehaleti eklemek” istemediğini belirten Brocket ailesi onu “Graveling İstenmeyen Çocuklar Akademisi” ne gönderir.

Okulda ilk arkadaşını edinen Barnaby’nin büyük macerası, sırtında taşıdığı kum torbası dolu çantasından kurtulması ve “yanlışlıkla” gökyüzüne yükselmesiyle başlar. Sonrasında kahramanızı dünyanın farklı yerlerinde, farklı insanlarla birlikte görmeye başlarız. Kulağa son derece ürkütücü gelen bu macera, Barnaby içinse daha büyük anlamlar taşır. Brezilya, New York ve Kanada gibi dünyanın farklı yerlerinde karşılaştığı insanlarla ve yeni deneyimlerle birlikte kahramanımız değişmektedir.

“- Avutralya’da tuvaletin sifonunu çektiğinde suyun ters yönde döndüğü doğru mu?

- Sanırım doğru yönün hangisi olduğunu düşündüğüne bağlı bu.” *

“Yanlışlıkla Dünyanın Öbür Ucuna Uçan Çocuk” adlı kitap ile okuyucular bir yandan Barnaby’nin maceralarına tanıklık ederken; bir yandan da kendini tıpkı ailesi gibi sorunlar listesinin en başında gören bir çocuğun bakış açısı farklılıklarını anlamlandırması, normalliği sorgulamaya başlaması ve nihayetinde uçabilmeyi farklı bir yeti olarak değerlenmesi sürecini görme fırsatı yakalıyor. Bunun yanı sıra, kitap “normal” olmayan bir durumu hem bir çocuğun gözünden, hem de bir ailenin gözünden değerlendirme imkânı sunmakta ve beraberinde çocuklar kadar büyüklerin de normalliğe ve anormalliğe bakış açılarını sorgulayacakları keyifli bir okuma süreci sağlamaktadır.

Buna ek olarak, kitabın hemen hemen her bölümünde günümüzde engelli ya da özel gereksinimli çocuğu olan ailelerin de sıklıkla hissedebileceği utanç, kaygı gibi duyguların Brocket ailesini nasıl etkilediğini ve ailelerin çocuklarına kendi hayal kırıklıkları ve deneyimleri üzerinden neleri dayatmaya çalıştıklarını görerek, kendimize dönüp insana ve normal olana dair inanışlarımızı bir kez daha sorgulama gereği duyuyoruz.

İrlandalı yazar John Boyne, çocuk kitapları yanısıra birçok yetişkin romanı da yayımladı. Yazarın en çok tanınan çocuk kitaplarından birisi de yine TUDEM tarafından basılan Çizgili Pijamalı Çocuk. Nazi subayı babasının yeni görevi sonucu “Auschwitz Toplama Kampı” nın yakınında yaşamaya başlayan Bruno’nun, kamptaki “Çizgili Pijamalı Çocuk” ile arkadaşlığını konu alan oldukça etkileyici kitabın bir de film uyarlaması bulunuyor.

Gezi direnişi ile normalliğin hegemonyasının kırılmaya başladığı, “marjinal gruplar”ın, “aşırı uçlar”ın ve “birkaç güne normale dönmesi beklenen yaşamlar”ın sıkça konuşulduğu şu günlerde çocuklarla birlikte normallik ve anormallikle ilgili kavramları sorgulamak ve yeni yaklaşımlar üretmek için John Boyne’un bu keyifli kitabını okumanızı yürekten öneriyoruz.

*s.171 : Barnaby’nin bir arkadaşı ile diyaloğu.